🤔 Văn nước ngoài dịch sang văn ta gọi là dịch xuôi, văn ta dịch sang tiếng Tây là dịch ngược. Xuôi ngược có gì khác nhau hả bác?

🥵 Hôm nay sao chú lại “dở chứng” buôn sang cả dịch thuật thế.

🤔 Tại vì vừa qua có cuộc hội thảo về văn học dịch, báo họ đăng có lắm chuyện buồn cười. Tập thơ “Ánh sáng và phù sa” của Chế Lan Viên dịch sang tiếng Nga thành “Ánh sáng và bùn”. Thế có chết không!

🥵 Cũng không bằng nghe nói ở một cửa hàng (không phải của nước ta) dịch món gà tơ thành “gà chưa quan hệ tình dục”.

🤔 Úi giời! Bố thằng Tây cũng không dám ăn.

🥵 Tớ đã có lần phản ảnh lên báo LĐCT chuyện VTV3 chiếu phim tài liệu của Nga, có nói tới tác phẩm “Cái giá sách của Igo”, thực ra đó là “Bài ca về binh đoàn Igo”, một tác phẩm văn học Nga cổ đại do chính thi hào Puskin sưu tầm (từ “polka” tiếng Nga là binh đoàn, trung đoàn, Polka còn là cái xích đóng trên tường dùng để sách). 

Nhạc sĩ Trần Văn Khê vào bảo tàng ở Mátxcơva thấy cây đàn bầu VN được dịch sang tiếng Nga là đàn KinhTang (trên đàn có khắc dòng chữ: Hội Nhạc sĩ Việt Nam kính tặng, chữ “kính tặng” viết to hơn Hội Nhạc sĩ).

🤔  Họ dịch xuôi còn sai thế, nói chi ta dịch ngược. Thơ Trung Quốc trước đây dịch sang tiếng Việt có 3 bản: Chữ Hán, dịch nghĩa, dịch nghệ thuật. Phải tôn trọng nguyên tác như thế mới thấy cái hay của thi ca.

🥵  Cũng còn tuỳ, trong hội thảo có vị nhắc tới bài thơ “Đợi anh về” của Simonov dịch sang tiếng Việt qua bản tiếng Pháp là một “phóng tác thiên tài” của người dịch, nhưng không phải là bài thơ dịch, vì Simonov không dùng các từ ảo não, bi lụy trong bài thơ của mình… 

Theo tớ bài Đường thi “Ô dạ đề” được Tản Đà dịch sang tiếng Việt và bài “Tôi yêu em…” của Puskin do Thúy Toàn dịch là hai bài dịch xịn. Chà! “Trăng tà chiếc quạ kêu sương - Lửa chài cây bến sầu vương giấc hồ…” và “Tôi yêu em chân thành, đằm thắm / Cầu cho em được người tình như tôi đã yêu em”. Đọc mà cứ ngỡ mình là người Tàu, người Nga(!)

🤔 Bác hứng chí với thơ ca hơi bị quá đà đấy. Kết luận hội thảo dịch bác chủ tịch văn nghệ nước ta công nhận việc dịch văn đang diễn ra một nghịch lý, không có định hướng của cấp trên, các doanh nghiệp kinh doanh sách dịch cứ tác phẩm nào ăn khách là họ thuê dịch và tung ra thị trường, dịch kiểu gì cũng xong.

🥵 Chết thật! Vậy bây giờ phải “mần răng”?

🤔  Nghe nói sẽ có tờ trình lên thượng cấp để có chính sách về văn học dịch. Tức là đá bóng lên nóc nhà đấy.